Μελισσοθεραπεία, η ανώτερη από τις συμπληρωματικές ιατρικές θεραπείες

Μελισσοθεραπεία είναι η χρήση των προϊόντων της μελισσοκομίας για θεραπευτικούς σκοπούς. Τα προϊόντα αυτά είναι:

• Το μέλι (το πιο γνωστό προϊόν)
• Η γύρη (την συλλέγουν οι μέλισσες από τα άνθη των μελισσοκομικών φυτών)
• Το κερί (με χρήση κυρίως στις κεραλοιφές)
• Η πρόπολη (συνήθως με την μορφή βάμματος, δηλαδή διαλυμένη σε καθαρό οινόπνευμα ποτοποιίας)
• Το δηλητήριο της μέλισσας (λαμβάνεται με ελεγχόμενο τσίμπημα μέλισσας, από σκεύασμα όπου έχει αποθηκευτεί ή σε κεραλοιφή)
• Ο βασιλικός πολτός (κάποιοι περιορισμοί στην λήψη του αναφέρονται πιο κάτω)
• Το εκχύλισμα από τις προνύμφες κηφήνα (με αφροδισιακές ιδιότητες)

Σύμφωνα με την καθιερωμένη ορολογία, ο όρος «συμπληρωματικές» χρησιμοποιείται για να επισημάνει ότι οι συγκεκριμένες θεραπείες συμπληρώνουν με επιτυχία την «ακαδημαϊκή» ιατρική.
Εκτός από τη μελισσοθεραπεία, στην κατηγορία αυτή ανήκουν:

• Ο θερμαλισμός (ιαματικές πηγές και λασπόλουτρα)
• Η παραδοσιακή κινέζικη ιατρική, περιλαμβανομένου του βελονισμού, τηςρεφλεξολογίας και του shiatsu
• Η ομοιοπαθητική
• Η χειροπρακτική και η οστεοπαθητική
• Η αρωματοθεραπεία και τα ανθοϊάματα Bach
• Η φυτοθεραπεία (κυρίως βοτανοθεραπεία)
• Η φυσική θεραπευτική (θεραπεία με φυσικά μέσα)
• Η Αγιουβέρδα (Ινδική θεραπευτική)
• Η Αρχαία Ελληνική ιατρική
• Η ιριδολογία (για διάγνωση), η χρωματοθεραπεία, η μουσικοθεραπεία, κλπ.

Η εφαρμογή των συμπληρωματικών θεραπειών παρουσιάζει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:

• Κατ’ αρχήν αποτελούν ένα είδος θεραπείας, οπότε ισχύει το «Ωφελέειν και μη βλάπτειν» του Ιπποκράτη, δηλαδή θα πρέπει η συνιστώμενη θεραπεία να μην προκαλεί μεγαλύτερη ζημιά από την ωφέλεια και ο κάθε ασθενής να ενημερώνεται από τον θεράποντα γιατρό και να τον ενημερώνει για παρενέργειες ή αρνητικές επιπτώσεις, αφού η συνιστώμενη αγωγή δεν είναι ίδια για όλους τους οργανισμούς. Επίσης, θα πρέπει να γίνεται με συστηματικό τρόπο και ακολουθώντας τις οδηγίες έμπειρων θεραπευτών (γιατρών).
• Είναι «συμπληρωματικές», με την έννοια ότι συνυπάρχουν και συνεργάζονται με τις άλλες ιατρικές θεραπείες, ιδιαίτερα στις χρόνιες ασθένειες, αφού οξείες καταστάσεις που απαιτούν άμεση επέμβαση (χειρουργείο), κατά κανόνα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με ήπιες θεραπευτικές μεθόδους.
• Είναι «ολιστικές», δηλαδή αποσκοπούν στην ενιαία ίαση σώματος και ψυχής, ενώ συχνά χαρακτηρίζονται και ως «ενεργειακές», με την έννοια ότιανεβάζουν την ενέργεια του ασθενή, ώστε να μπορέσει να αντιπαρέλθει στην προσβολή του οργανισμού από την ασθένεια.
• Η μη διδασκαλία τους στις Ιατρικές Σχολές πολλών χωρών, δεν θέτει εν αμφιβόλω την διαπιστωμένη, κατά περίπτωση, αποτελεσματικότητά τους, παρά επισημαίνει πως όσοι υπηρετούν την ιατρική και έχουν παρόμοιες ανησυχίες, θα πρέπει να αναζητήσουν τις σχετικές γνώσεις με δική τους πρωτοβουλία, μέσω άλλης, οργανωμένης, μεθόδου.

Η μελισσοθεραπεία και οι άλλες συμπληρωματικές θεραπείες θεωρούνται ιδιαίτερα κατάλληλες και στον τομέα της πρόληψης, ανταποκρινόμενες στον σύγχρονο ορισμό της υγείας ως «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας». Η πρόληψη σχετίζεται με τις προδιαθέσεις του οργανισμού και τις επιδράσεις του περιβάλλοντος και υποστηρίζεται από τακτικές ιατρικές εξετάσεις (Check-up), κατάλληλη διατροφή και άσκηση, καθώς και την γενικότερη φιλοσοφία του ανθρώπου, δηλαδή τον τρόπο που αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής, αλλά και θέτει στόχους που ωφελούν το σύνολο.
Τα τελευταία χρόνια διαπιστώνεται αλματώδης αύξηση του αριθμού των ψυχοσωματικών ή και αυτοάνοσων ασθενειών, καθώς και των ασθενών που προστρέχουν σε ειδικούς ή «ειδικούς» της συμπληρωματικής ιατρικής, αναζητώντας βοήθεια. Η μελισσοθεραπεία μπορεί να προσφέρει σε αυτήν την κατεύθυνση, χάρη στις ιδιότητες των μελισσοκομικών προϊόντων, μερικές από τις οποίες είναι οι πιο κάτω:

• το μέλι και η γύρη συνιστώνται, σαν τροφή και σαν φάρμακο για την ενίσχυση εξασθενημένων οργανισμών (πχ ασθενών, ηλικιωμένων, πασχόντων από νευρική ανορεξία, κλπ), καθώς και για πολλές άλλες περιπτώσεις.
• το κερί έχει επουλωτικές ιδιότητες, ενώ περνάει από τον ηθμό του δέρματος, μεταφέροντας πολύτιμα συστατικά των κεραλοιφών (λάδι ελιάς για τα εγκαύματα, αιθέρια ή άλλα έλαια, βάμμα πρόπολης, κλπ).
• η πρόπολη είναι το πλέον ισχυρό φυσικό αντιμικροβιακό και αντιφλεγμονώδες. Το βάμμα πρόπολης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση φλεγμονών, φαρυγγίτιδας, μυκητιάσεων, κλπ. Άλλες μορφές, είναι το λάδι πρόπολης (για κεραλοιφές), τα υπόθετα πρόπολης (για κολπίτιδες), κλπ.
• το δηλητήριο της μέλισσας μπορεί, μεταξύ άλλων, να καταπολεμήσει πολλές μορφές αρθρίτιδας και να αναστρέψει (σε αρχική μορφή) ή να σταθεροποιήσει (σε προχωρημένη μορφή) την σκλήρυνση κατά πλάκας ή ακόμα και άλλες νευροεκφυλιστικές νόσους.
• Τέλος, ο βασιλικός πολτός χρησιμοποιείται σε ειδικές περιπτώσεις στην μελισσοθεραπεία. Σε περίπτωση καρκίνου, οι επιπτώσεις του είναι αμφιλεγόμενες. Στην περίπτωση αυτή συνιστάται η χρήση πρόπολςη και δηλητήριου της μέλισσας, που διαθέτουν αποδεδειγμένες ισχυρές αντικαρκινικές ιδιότητες.

Για να είναι αποτελεσματική η θεραπευτική δράση της μελισσοθεραπείας, θα πρέπει να τηρούνται βασικές αρχές:

• ορθή συλλογή και αποθήκευση των μελισσοκομικών προϊόντων, τα οποία πρέπει να προέρχονται από περιβαλλοντικά κατάλληλες περιοχές και αξιόπιστους παραγωγούς
• μετασκευή, πχ σε βάμμα ή κεραλοιφή, με την προσθήκη κατάλληλων προϊόντων
• προσεκτική και σταδιακή χρήση, για την αποφυγή των σχετικά περιορισμένων αντενδείξεων και παρενεργειών
• επιβεβαίωση και έλεγχος όλων των διατιθέμενων πληροφοριών, για τον σχηματισμό πληρέστερης εικόνας

Σημειώνεται ότι στο εξωτερικό, η μελισσοθεραπεία παρουσιάζει αυξανόμενη διάδοση. Κέντρα μελισσοθεραπείας υπάρχουν σε διάφορες χώρες, όπως η Ρουμανία, το Ισραήλ, η Κορέα, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, κλπ. Στην Ελλάδα ο αριθμός των γιατρών που την εφαρμόζουν κρίνεται δυσανάλογος προς την αποτελεσματικότητά της.
Τα επόμενα βήματα για την περαιτέρω ανάπτυξη της μελισσοθεραπείας σχετίζονται με την συστηματοποίηση, πιστοποίηση και οργάνωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, όπως:

• Η είσοδός της (όπως και οι άλλες συμπληρωματικές θεραπείες) στις Ιατρικές σχολές, τόσο ως μάθημα επιλογής, όσο και ως οργανωμένης ιατρικής έρευνας σε Πανεπιστημιακά ή άλλα Νοσοκομεία.
• Η τυποποίηση των χαρακτηριστικών των πιο πάνω μελισσοκομικών ειδών, καθώς και η πιστοποίηση των προϊόντων από την μετασκευή τους.
• Η ίδρυση και λειτουργία εξειδικευμένων Κέντρων Υγείας, προσανατολισμένων σε θεραπεία συγκεκριμένων παθήσεων (αρθρίτιδα, ψωρίαση, σκλήρυνση κατά πλάκας και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα) όπου, πέραν των «κλασικών» μεθόδων διάγνωσης και θεραπείας, θα χρησιμοποιούνται και συμπληρωματικές θεραπείες (όπως η Μελισσοθεραπεία). Θεωρούμε ότι η ίδρυση και λειτουργία τέτοιων Κέντρων, εκτός από επιστημονικό και θεραπευτικό, ενδεχομένως παρουσιάζει και επιχειρηματικό ενδιαφέρον.

Επανερχόμενοι στον τίτλο του κειμένου μας, σημειώνουμε ότι τα πλεονεκτήματα της μελισσοθεραπείας σχετίζονται με την ταυτόχρονη χημική και ενεργειακή δράση της, την σχετικά απλή εφαρμογή των λίγων θεραπευτικών μέσων και εν γένει την δυνατότητα συμβολής της στην καταπολέμηση πολλών ασθενειών. Σε αυτή την βάση βέβαια, σημασία δεν έχει ποια συμπληρωματική θεραπεία είναι καλύτερη από τις άλλες, αλλά πώς αυτές μπορούν να συνεργαστούν με την «ακαδημαϊκή» ιατρική, καθώς και μεταξύ τους, για την βελτίωση του ιατρικού αποτελέσματος.
Βιβλιογραφία:

1. «Γύρω από την γύρη», Θ. Μπίκος
2. «Οι μέλισσες θεραπεύουν», Roch Domerego
3. Προσωπικές σημειώσεις από τα σεμινάρια μελισσοθεραπείας, φυτοθεραπείας και αρωματοθεραπείας στο ΙΓΕ (Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών)
4. Διάφορες έρευνες, δημοσιευμένες σε εξειδικευμένα ιατρικά περιοδικά (από το διαδίκτυο)

Σημείωση:
Το παρόν κείμενο είναι για λόγους γενικής ενημέρωσης και δεν υποκαθιστά την ανάγκη ιατρικής γνωμάτευσης για θεραπεία.
 
Γράφει ο Κώστας Τυρογιάννης για το huffingtonpost.gr
MelissokomiaNet