Από τα πιο συνηθισμένα αγριολούλουδα της ελληνικής υπαίθρου.
Έχει ισχυρό ριζικό σύστημα, το οποίο επαναβλαστάνει κάθε χρόνο στο τέλος του χειμώνα. Σε πρώιμα μέρη οι ετήσιοι βλαστοί εμφανίζονται νωρίς το χειμώνα, τα πρώτα λουλούδια από τις αρχές Φεβρουάριου, ενώ η ανθοφορία συνεχίζεται καθώς συνεχίζεται η αύξηση των βλαστών μέχρι και τον Οκτώβριο. Τα λουλούδια της μολόχας, με τα μεγάλα κυανοειδή πέταλα προσελκύουν τις μέλισσες προσφέροντας νέκταρ από τα νεκτάρια που βρίσκονται στη βάση των πετάλων.
Το γεγονός αυτό υποχρεώνει τις μέλισσες να στρέφονται γύρω και πάνω στους ανθήρες μαζεύοντας έτσι με τις τρίχες που καλύπτουν το κεφάλι και τον θώρακα άσπρα σαν ‘αλευρωμένα’.
Η κύρια εποχή εκμετάλλευσης από τις μέλισσες είναι από Απρίλιο έως και Ιούνιο.
Η μολόχα είναι πολύ ανθεκτικό στις καιρικές μεταβολές και έξοχο μελισσοκομικό φυτό.
Είδη του γένους Μαλάχη που απαντούν αυτοφυή στην Ελλάδα είναι:
- Μαλάχη η κριτική (Malva cretica)
- Μαλάχη η μόσχοσμος (Malva moschata)
- Μαλάχη η αγρία (Malva sylvestris)
- Μαλάχη η αμελημένη (Malva neglecta)
- Μαλάχη η μικρανθής (Malva parviflora)
- Μαλάχη η μικρά (Malva pusilla)
- Μαλάχη η αιγυπτία (Malva aegyptia)
Από αυτά, τα περισσότερα ενδιαφέροντα είδη, χρήσιμα και στην φαρμακευτική είναι: η Μαλάχη η αγρία και η Μαλάχη η αμελημένη τα άνθη των οποίων χρησιμοποιούνται σαν αφέψημα με μαλακτικές ιδιότητες και είναι γνωστά σαν μολοχάνθη.
Παραδοσιακή ιατρική
Στην παραδοσιακή ιατρική η χρήση της μολόχας μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως φαγώσιμο και ως θεραπευτικό φυτό. Στην αρχαία Ελλάδα την είχαν μεγάλη εκτίμηση (αναφέρεται από τον Πυθαγόρας Πλάτωνας “περὶ αὐτὴν ὀποῦ καθαρθείη, καὶ ἀσφοδέλων ἀνθερίκων καὶ μαλάχης φύλλων”). Ο Αθήναιος στο Δειπνοσοφισταί γράφει πως θεωρείται “λεαντική αρτηρίας” μάλλον επειδή χρησιμοποιούνταν ως προφυλακτικό φάρμακο κατά της αρτηριοσκλήρυνσης.
Στην πρόσφατη λαϊκή ιατρική, τα φύλλα της μολόχας τρίβονται σε μέρος που πονά από το άγγιγμα της τσουκνίδας. Όπως λέγεται, “καταλαγιάζει το τσούκνισμα”. Το αφέψημα από τα άνθη της (μολοχάνθια) θεωρείται μαλακτικό, αποχρεμπτικό, κινητικό του εντέρου. Το ποδόλουτρο σε αφέψημα από μολοχάνθη ανακουφίζει από την κούραση. Το κατάπλασμα φύλλων μολόχας ανακουφίζει το έκζεμα και το πόνο από το τσιμπήματα εντόμων.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Η δράση της μολόχας είναι μαλακτική, αντιφλεγμονώδης, στυπτική και αποχρεμπτική.
Εχει δηλαδή παρόμοιες ιδιότητες με την Αλθαία, από την οποία όμως γενικά είναι κατώτερη. Την χρησιμοποιούμε για φλεγμονές της στοματικής κοιλότητας (λαρυγγίτιδα, φαρυγγίτιδα), για ανάρρωση από γαστρίτιδα και έλκος στομάχου, καταρροή του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και βρογχίτιδα.
Τα φύλλα της αλλά και τα άνθη λαμβάνονται υπό μορφή τσαγιού ενάντια στις ασθένειες του πεπτικού και ουροποιητικού συστήματος, λάδι της μολόχας χρησιμοποιείται ενάντια στους ερεθισμούς και τις αλλεργίες του δέρματος. Στις αιμορροΐδες γίνονται με το αφέψημα του φυτού κλύσματα και πλυσίματα. Στις ασθένειες της σπλήνας γίνονται μπάνια
Εξωτερικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί βάζοντάς την στο νερό του μπάνιου ή σαν κομπρέσα για αποστήματα, δοθιήνες και ελαφρά εγκαύματα.
Είναι άριστο καθαρτικό για μικρά παιδιά.
Παρασκευή και δοσολογία
Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Σε 2 κουταλάκια του τσαγιού από το βότανο ρίχνουμε 1 φλιτζάνι του τσαγιού βραστό νερό, το σκεπάζουμε και το αφήνουμε για 10-15 λεπτά. Το ρόφημα αυτό μπορούμε να το πίνουμε 3 φορές την ημέρα.
Προφυλάξεις
Η μολόχα σε μεγάλες δόσεις γίνεται καθαρτική. Δεν κάνει να λαμβάνουν το βότανο όσοι πάσχουν από χολόλιθους.
Πηγές: [ Η μελισσοκομική χλωρίδα (Δ.Τσέλλιος), melinet.gr, wikipedia.org, Χανιώτικα Νεα – Σάκης Κουβάτσος ]
