Στην φύση πρέπει να είσαι έξυπνος για να παραμείνεις ζωντανός. Πολύ πρόσφατα ανακαλύψαμε πως κάποια ζώα είναι πιο έξυπνα από όσο είχαμε φανταστεί ποτέ. Τώρα η πλέον σύγχρονη επιστήμη με καινοτόμες τεχνικές και τεχνολογία αιχμής αποκαλύπτει κάποιες αναπάντεχες ιδιοφυΐες.
Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν προηγμένη τεχνολογία ώστε να πάρουμε εμείς μια γεύση από τον κόσμο αυτών των ζώων και να καταλάβουμε τις συζητήσεις τους.
Κάποια ζώα χρησιμοποιούν μια διαφορετική ιδιότητα του ήχου για να μεταφέρουν το μήνυμα τους .. χρησιμοποιούν δονήσεις.
Εάν μια μέλισσα πετούσε ανάμεσα από δύο άτομα που μιλάνε , μάλλον δεν θα καταλάβαινε τον ήχο της ομιλίας τους. Οι μέλισσες δεν έχουν ακουστικά τύμπανα. Πιστεύουμε ότι δεν αντιλαμβάνονται τους ήχους και αν αντιλαμβάνονται, μάλλον έχουν κακή αντίληψη του ήχου. Οι μέλισσες επικοινωνούν κυρίως μέσω δονήσεων.
Είναι σπουδαίος τρόπος γι αυτές να επικοινωνούν στο σκοτάδι της αποικίας.
O Dr Martin Benscik είναι κορυφαίος ειδικός στις μέλισσες, η ομάδα του στο πανεπιστήμιο Nottingham Trent έχει δημιουργήσει μια επαναστατική κυψέλη παρατήρησης ώστε να παρακολουθούν την φυσική συμπεριφορά των μελισσών.
Χρησιμοποιεί τεχνολογία στρατιωτικών προδιαγραφών, τα λεγόμενα επιταχυνσιόμετρα. Έτσι ο Martin ηχογραφεί τις δονήσεις που χρησιμοποιούν οι μέλισσες για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.
Αυτήν την ευαίσθητη τεχνολογία δεν την βρίσκουμε συνήθως μέσα στα σύνεργα ενός μελισσοκόμου , την συναντάμε πιο συχνά σε συστήματα καθοδήγησης όπλων. Οι δονήσεις που πιάνει το επιταχυνσιόμετρο επεξεργάζονται από έναν υπολογιστή ο οποίος κάνει την ίδια δουλειά που κάνει ο εγκέφαλος μας, αναλύει και μετατρέπει σήματα δόνησης σε ήχους.
Οι μέλισσες παράγουν σήματα με τους μυες στα φτερά τους και τα δονούν σε συγκεκριμένη συχνότητα, κάτι που παράγει ένα μοναδικό σήμα. Με ανθρώπινους όρους παράγουν ξεχωριστές λέξεις !
Αποσαφηνίζουμε το ρεπερτόριο παλμικών δονήσεων που χρησιμοποιούν οι μέλισσες για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Ο Martin εννοεί πως γράφει το πρώτο λεξικό μελισσών. Πάμε να δούμε μερικές λέξεις απο το λεξικό αυτό..
ΟΥΠ [wup]: ήχος αναγνώρισης ενός μικρού ατυχήματος. Συνήθως το κάνει η μέλισσα που δέχεται τη σύγκρουση.
Οι μέλισσες ζουν σε πολύ περιορισμένο χώρο. Μόνο έτσι μπορούν να διατηρήσουν τους 35°C που χρειάζονται για να ζήσουν. Είναι μια στριμωγμένη κοινωνία. Πιστεύουμε πως συχνά πέφτουν η μία πάνω στην άλλη και κάνουν το «ουπ» που ακούμε. Όταν πέφτουμε κατά λάθος πάνω σε κάποιον στον σταθμό λέμε “ουπς”! δηλαδή αυτός που δέχεται τη σύγκρουση κάνει “ουπς”!
Ακούστε τον ήχο στο βίντεο που ακολουθεί
ΚΟΥΑΚ [kwak]: σήμα αγονιμοποίητης βασίλισσας που θέλει να ελευθερωθεί.
Το «κουάκ», όπως το ακούμε, μοιάζει με αυτό της πάπιας. Δηλαδή ένας ήχος συνεχόμενος που ακούγεται «κουακ-κουακ-κουακ-κουακ».
Οι βασίλισσες ζουν μέσα σε κάθετα κελιά. Πιστεύουμε πως η βασίλισσα ζητά να βγει έξω παράγοντας αυτό τον ήχο.
Ακούστε τον ήχο στο βίντεο που ακολουθεί
ΤΟΥΤ [tut]: 1) σήμα προς την κυψέλη πως κυκλοφορεί κι άλλη βασίλισσα. 2) ήχος που κάνει ένα παιδικό τρένο
Η βασίλισσα έχει ξεπροβάλει από το κελί της και περιφέρεται στην αποικία. Μεταδίδει ένα μεγαλειώδες, υπέροχο δυνατό και μακρύ σινιάλο που το ονομάζουμε «σάλπισμα». Πιστεύουμε ότι χειρίζεται τη φυσιολογία των εργατριών και ότι οι εργάτριες καθοδηγούνται να κρατήσουν τις άλλες βασίλισσες, που κάνουν «κουάκ», αιχμάλωτες.
Έτσι αποφεύγεται η κυκλοφορία δύο βασιλισσών στην αποικία.
Ακούστε τον ήχο στο βίντεο που ακολουθεί
Χωρίς αυτό το σινιάλο στις εργάτριες οι δύο βασίλισσες θα μάχονταν έως θανάτου αφήνοντας την αποικία εκτεθειμένη.
Για να δοκιμάσει την θεωρία του για το νόημα των σινιάλων ο Martin προκάλεσε δόνηση στην κυψέλη στην ίδια συχνότητα με το σάλπισμα της βασίλισσας. Πράγματι η αντίδραση των μελισσών ήταν σαφής, όλες πάγωσαν!
Η εξερεύνηση της επικοινωνίας μέσω δονήσεων είναι σε αρχικό στάδιο. Μόλις αρχίσαμε να αποκαλύπτουμε το ρεπερτόριο και το εύρος διαφορετικών σινιάλων και πόσο συχνά εκδηλώνονται στην αποικία.
Αυτό που εξέπληξε τον Martin είναι η πολυπλοκότητα της συμπεριφοράς ενός εντόμου. Είναι ένα πλάσμα που επιδεικνύει την ευφυΐα του μπροστά στα μάτια σου. Πρέπει μόνο να τα δεις να επικοινωνούν. Είναι συναρπαστικό!
Τα σήματα δόνησης των μελισσών είναι τέλεια για να μεταφέρουν απλά μηνύματα σε χιλιάδες μέλισσες. Αντιλαμβανόμαστε μια αποικία ως ένα έξυπνο σύνολο. Είναι βέβαια ένα συλλογικό μυαλό!
Επιμέλεια άρθρου : MelissokomiaNet.gr
Πηγή: Σειρά Ντοκιμαντέρ του BBC earth: Animal Einsteins – Ζώα ιδιοφυές – Ειδικοί στην επικοινωνία.